Begin april lanceerde Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Koen Van den Heuvel een projectoproep voor onthardingsprojecten. Na het succes van de eerste projectoproep voor Proeftuinen Ontharding in 2018 investeert de Vlaamse Regering nogmaals ruim 5 miljoen euro in 22 Proeftuinen Ontharding die binnenkort opgestart worden.
De initiatiefnemers worden ondersteund via subsidies én projectbegeleiding om beton, asfalt of gebouwen te verwijderen en die ruimte kwalitatief in te richten. "Via onthardingsprojecten zetten we in op het klimaatrobuuster en leefbaarder maken van onze regio en nabije omgeving, en het versterken van de lokale of bovenlokale open ruimte", zegt Vlaams minister van Omgeving Koen Van den Heuvel.
Overheden, (burger)verenigingen, organisaties, bedrijven en scholen konden tot en met 15 mei 2019 een subsidieaanvraag indienen. De oproep richtte zich op drie thematische doelstellingen met specifieke aandacht voor de klimaatvoordelen van ontharden:
Ontharden voor kwalitatievere schoolomgevingen
Ontharden voor meer ruimte voor water
Ontharden voor meer mobiliteit met minder wegen
Er werden 138 dossiers ingediend. Een jury van deskundigen beoordeelde de aanvragen en selecteerde uiteindelijk 22 projectvoorstellen.
Gebruikers en beheerders van de ruimte nemen zelf het initiatief om de ruimtelijke kwaliteit van onze omgeving te verbeteren. Het Vlaams Departement Omgeving begeleidt en ondersteunt hen met subsidiemiddelen, expertise en communicatie.
Zo gaan kennisopbouw en -deling hand in hand met concrete ontharding op het terrein. Onthardingsinitiatieven die in een reguliere marktwerking niet of niet optimaal uitgevoerd zouden worden, kunnen nu gerealiseerd worden met een maximum aan kwaliteit.
De opgedane ervaring en inzichten worden meegenomen voor volgende initiatiefnemers, projecten en de uitwerking van een Vlaams programma voor ontharden. Zo kan er een omslag gemaakt worden van een praktijk van uitbreiding naar een transformatie van de bestaande ruimte.
Overzicht van de 22 geselecteerde proeftuinen ontharding 2019
Proeftuinen in Antwerpen
Park Piot, Turnhout (vzw Instituut van het Heilig Graf)
Het project 'Park Piot' is gelegen in de binnenstad van Turnhout, in de buurt van de recente stedelijke kunstacademie en een nieuw stadsdeel in ontwikkeling. Het project voorziet in de afbraak van de niet- geklasseerde schoolgebouwen en enkele speelplaatsen van de school het Heilig Graf, waardoor er een grote groene ruimte wordt gecreëerd die aansluit bij de omgeving. Het doel is om de nieuwe open ruimtes zo open te stellen voor de buurt.
SCH2OLEN, acht scholen uit provincie Antwerpen (Regionaal Landschap Rivierenland)
Dit project van het Regionaal Landschap Rivierenland bundelt acht scholen in een verstedelijkte context om samen de effecten en voordelen van ontharden te ontdekken. Via een leer- en doetraject gaan de leerkrachten en leerlingen zelf hun speelplaatsen ontharden en kiezen welke natuurlijke inrichting ze zullen aanleggen.
Het gaat om volgende scholen: VBS Sint-Hubertusschool Niel, Githo Nijlen, VBS De Ceder Kessel, Sint-Lutgardis Schelle, Sint-Gummaruscollege Lier, Basisschool den Heuvel Kalmthout, Basisschool Zilverenhoek Kapellen, Cade Aartselaar.
Kempense Scholen Ontharden, veertien scholen uit de regio Kempen (Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete)
Het project 'Kempense Scholen Ontharden' zal 17 speelplaatsen op 14 verschillende scholen ontharden in de provincie Antwerpen. Het Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete en MOS zullen hun ervaring en expertise samen inzetten in een participatief traject, de pedagogische omkadering en het ontwerp van de natuurlijke inrichting van de speelplaats.
Het gaat om volgende scholen:
GBS Klimopschool Bouwel, GBS Klimopschool Bouwel, GBS Klimopschool Grobbendonk, GBS De Knipoog Vorselaar, GBS Gierle (Lille) kleuterschool, GBS Gierle (Lille), GBS Het Trapleerke Lille, GVBS De Wingerd Lille, GVB De Springplank Lille, GVB De Springplank Lille, Freinetschool De Vlindertuin Lille Berg, GBS De Kriebel (OLV-Olen), GBS De Kleine Wijzer (Olen Centrum), VBS De Knipoog Olen, SBS Larum (Geel), VBS Millekemol (Mol Millegem), Gemeentelijke jongensschool site Mollekemil (Mol Millegem)
Het Sint-Pietersinstituut onthardt met groen en blauw, Turnhout (vzw KOBArT Sint-Pietersinstituut)
De volledige omgeving van het Sint-Pietersinstituut in Turnhout wordt heringericht. Het hemelwater wordt geïnfiltreerd in een beek of wadi of wordt gebruikt voor het spoelen van toiletten.
Het inrichten met inheemse streekeigen bomen, struiken en planten zorgt voor een meer klimaatrobuuste speelplaats en een grotere biodiversiteit. Bovendien wordt er via buitenklassen en speel-en werkhoeken ingezet op een optimaal leer- en leefklimaat voor de leerlingen.
Onthardingsproject Senthout voor meer zichtbaar water, Duffel (gemeente Duffel)
De gemeente Duffel richt zich op een strategische knip en ontharding van het gehele kruispunt tussen de straat Senthout en de Hoevelaan. De actie zal de hier ingebuisde Arkelloop opnieuw in een open bedding laten lopen, en zal tegelijkertijd gemotoriseerd sluipverkeer tegengaan en inzetten op een functionele recreatieve verbinding voor fietsers en voetgangers.
Het ontsnippert een deel open ruimte van de vallei van de Arkelloop en herstelt een fauna-migratiecorridor en verbinding met het natuurgebied Babbelbeekse Beemden verderop.
